Ochrona sygnalistów jako kluczowy element realizacji zasad ESG 

Niniejszy artykuł jest gościnnym wpisem polskiej kancelarii prawnej Gras i Wspólnicy, badającym istotną rolę ochrony sygnalistów w zapewnieniu zgodności z ESG.

Regulacje dotyczące sygnalistów oraz zasady ESG coraz częściej łączą się w obszarze współczesnego zarządzania biznesem. Sygnaliści, czyli osoby ujawniające nieprawidłowości w organizacjach, odgrywają kluczową rolę w promowaniu przejrzystości i odpowiedzialności, które stanowią fundamenty ESG. W dobie rosnącego nacisku na zrównoważony rozwój i etyczne prowadzenie działalności, firmy muszą nie tylko dbać o środowisko i warunki pracy, ale także zapewniać bezpieczne warunki do zgłaszania potencjalnych naruszeń. 

Ochrona sygnalistów i ład korporacyjny

Kwestie dotyczące sygnalistów i ich ochrony w ramach ESG są objęte przede wszystkim raportowaniem w ramach obszaru dotyczącego ładu korporacyjnego (G), a precyzując – w ramach standardu ESRS G1, czyli prowadzenia działalności gospodarczej w ramach raportowania niefinansowego ESG. Dyrektywa CSRD oraz Rozporządzenie Delegowane Komisji (UE) 2023/2772 uzupełniające przedmiotowy akt prawny, bezpośrednio wskazują, iż w ramach przedstawienia kultury organizacyjnej konieczne jest wskazanie stosowanych w danej firmie mechanizmów służących ochronie sygnalistów. Niezbędne będzie więc określenie podjętych działań w zakresie wdrożonych wewnątrz organizacji kanałów zgłoszeń umożliwiających osobom zainteresowanym dokonanie zgłoszenia, stosowanych polityk w zakresie szkoleń i zapewniania pracownikom informacji, a także polityki ochrony sygnalistów. Elementem wysokiej kultury korporacyjnej będzie również zapewnienie należytych środków ochrony przed działaniami odwetowymi oraz odpowiedniej procedury podejmowania działań następczych. Sygnaliści mogą wiec ujawniać nieprawidłowości związane z zarządzaniem przedsiębiorstwem, takimi jak działania niezgodne z prawem, korupcja, konflikty interesów, czy nadużycia władzy. 

Ochrona sygnalistów i kwestie społeczne

W obszarze raportowania ESG w kwestiach społecznych (S) również istnieje element dotyczący ochrony sygnalistów – pełnią oni bowiem kluczową rolę w zapewnieniu zgodności z normami etycznymi, standardami dotyczącymi praw człowieka oraz przepisami prawa pracy. Ich aktywność jest szczególnie istotna w kontekście monitorowania praktyk pracodawców, relacji z pracownikami, przestrzegania standardów społecznych i przeciwdziałania dyskryminacji. Podmioty przygotowujące raporty ESG muszą ujawniać jakie działania podejmują w celu wspierania sygnalistów, a także, w jaki sposób promują zgłaszanie nieprawidłowości dotyczących spraw społecznych. Należy podkreślić, iż aktywność sygnalistów pozwala na zapewnienie przejrzystego i odpowiedzialnego środowiska pracy oraz umożliwienia szybkiego identyfikowanie problemów, które mogłyby narazić organizację na negatywne skutki reputacyjne. 

Element środowiskowy (E) również odgrywa fundamentalną rolę w zrównoważonym rozwoju firm, koncentrując się na wpływie działalności przedsiębiorstw na środowisko naturalne. Sygnaliści, zarówno na podstawie Dyrektywy (UE) 2019/1937 w sprawie ochrony osób zgłaszających naruszenia prawa UE jak i krajowej ustawy, są uprawnieni do zgłaszania naruszeń w powyższym zakresie, mogąc przyczynić się przez to do poprawy standardów ekologicznych w firmach. Włączenie tych podmiotów w strategię ESG promuje transparentność i odpowiedzialność w zarządzaniu zasobami, a także ułatwia identyfikowanie i eliminowanie istniejących praktyk szkodliwych dla środowiska. Wskazane raportowanie uwzględnia takie aspekty, jak zarządzanie odpadami, emisję gazów cieplarnianych, efektywność energetyczna czy zrównoważone pozyskiwanie surowców. 

Wspieranie sygnalistów na rzecz lepszych wyników ESG

Sygnaliści pełnią więc niezbędną rolę w promowaniu etyki i przejrzystości w organizacjach. Ich działania przyczyniają się do poprawy standardów ESG oraz budowania zaufania w relacjach z interesariuszami. Aby skutecznie wspierać sygnalistów, organizacje muszą inwestować w ochronę prawną, stworzyć otwartą kulturę organizacyjną oraz wdrażać polityki promujące odpowiedzialność. Ostatecznie, sygnaliści są kluczowymi uczestnikami dążenia do bardziej zrównoważonego i odpowiedzialnego świata biznesu. 

Niniejszy artykuł ma charakter informacyjny i nie jest to porada prawna. Stan prawny na dzień 13 listopada 2024 r. 

Autor prawnik Aleksandra Kaminska.
Redaktor cyklu: Adwokat, wspólnik Mateusz Grosicki.
Odwiedź stronę kancelarii Graś i Wspólnicy, aby dowiedzieć się więcej o ich usługach.