Polska ustawa o ochronie sygnalistów zbliża się wielkimi krokami: 6. i ostatni projekt krajowej ustawy

Polska, podobnie jak większość państw członkowskich UE, nie dokonała transpozycji dyrektywy unijnej w sprawie ochrony sygnalistów przed 17 grudnia 2021 r. Pierwszy projekt dotyczący polskiej ustawy o sygnalistach opublikowano w październiku 2021 roku. Od tego czasu projekt ten uległ kilku zmianom, a liczne nowe projekty publikowano przez cały rok 2022.

W lutym 2023 roku Komisja Europejska skierowała do Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości sprawę przeciwko Polsce i siedmiu innym państwom członkowskim w związku z brakiem transpozycji unijnej dyrektywy whistleblowingowej.

Szczegóły dotyczące projektu ustawy o ochronie sygnalistów w Polsce

5 stycznia 2023 r. szósty i przypuszczalnie ostateczny projekt krajowej ustawy o ochronie osób zgłaszających naruszenia prawa w Polsce opublikowało Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej.

W tym artykule Urszula Garbicz-Bryś, Territory Manager Poland w Whistlelink, wyjaśni kluczowe szczegóły i aspekty nadchodzącej polskiej ustawy o ochronie sygnalistów.

Aby uzyskać więcej informacji, prosimy o przeczytanie naszego artykułu napisanego przez Partnera Whistlelink – KTW.Legal: Zmiany w polskiej ustawie whistleblowingowej – analiza 4. projektu

Kogo dotyczy ustawa o ochronie sygnalistów?

Nowa ustawa obejmie następujące podmioty:

• Średnie i duże przedsiębiorstwa prywatne.
• Mikro i małe przedsiębiorstwa działające w sektorze finansowym.
• Jednostki sektora publicznego zatrudniające co najmniej 50 pracowników.
• Podmioty sektora publicznego, z wyłączeniem urzędów lub jednostek organizacyjnych gminy liczącej mniej niż 10 000 mieszkańców.

Terminy:

Ustawa o sygnalistach wejdzie w życie dwa miesiące po jej opublikowaniu. Wykonanie jest wymagane w ciągu dwóch miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy. Zapewni to podmiotom zobowiązanym cztery miesiące na dostosowanie się do ustawy.

Zgodnie z projektem podmioty prywatne zatrudniające między 50 a 249 pracowników muszą ustanowić i wdrożyć wewnętrzne procedury do 17 grudnia 2023 r.

Polska będzie wymagała, aby dane związane ze sprawą były przechowywane przez 15 miesięcy po zakończeniu roku kalendarzowego, w którym zakończono działania następcze.

Sankcje:

Popełnienie dwóch lub więcej działań odwetowych wobec sygnalisty może skutkować karą pozbawienia wolności do lat trzech. Naruszenie obowiązku zachowania w tajemnicy tożsamości osoby zgłaszającej może podlegać karze grzywny, ograniczenia wolności lub pozbawienia wolności do jednego roku.

Zgłaszanie anonimowe:

Obecny projekt ustawy o ochronie sygnalistów nie nakłada obowiązku przyjmowania zgłoszeń anonimowych. Decyzja o tym, czy takie zgłoszenia przyjąć, będzie należała do pracodawcy.

Inne kluczowe szczegóły dotyczące polskiej ustawy o ochronie sygnalistów:

Wewnętrzna procedura powinna określać obowiązkowy „system zachęt” do korzystania z wewnętrznych kanałów raportowania. Musi również zawierać informacje o wewnętrznej komórce organizacyjnej lub osobie odpowiedzialnej za przyjęcie zgłoszenia. Może to być również jednostka zewnętrzna. Ponadto należy również zawrzeć informacje o tym, jak dokonać zgłoszenia zewnętrznego.

Raporty zewnętrzne:

W przypadku zgłoszeń zewnętrznych organ publiczny może wydać zaświadczenie na wniosek osoby zgłaszającej. Ma to na celu potwierdzenie, że sygnalista podlega ochronie określonej w przepisach ustawy o sygnalistach

Do utworzenia zewnętrznego kanału raportowania zobowiązano następujące podmioty:

• Naczelne i centralne organy administracji rządowej
• Państwowa Inspekcja Pracy
• Policja i Prokuratura
• Organy administracji samorządowej
• Organy wykonawcze jednostek samorządu terytorialnego
• Regionalne izby obrachunkowe, Komisja Nadzoru Finansowego
• Inne organy państwowe

Jeżeli osoba składająca raport nie może wskazać właściwego organu publicznego, raport może zostać przekazany do Państwowej Inspekcji Pracy. Zgłoszenie zewnętrzne, które może stanowić przestępstwo, powinno być przekazane Policji.

Projekt ustawy o zgłaszaniu musi jeszcze zostać zatwierdzony przez Parlament i na dzień dzisiejszy jego czytanie nie zostało jeszcze wyznaczone.

Więcej o krajowych ustawach o sygnalistach można przeczytać tutaj.

Czy chcesz dowiedzieć się więcej o usłudze zgłaszania nieprawidłowości i bezpiecznych kanałach wewnętrznych? Skontaktuj się z nami lub zarezerwuj bezpłatne demo!