Transpozycja dyrektywy w sprawie ochrony sygnalistów nadal nie została zakończona

Oficjalny termin transpozycji dyrektywy w sprawie ochrony sygnalistów przez wszystkie 27 państw członkowskich UE upłynął 17 grudnia 2021 r. Tylko osiem krajów przyjęło przepisy na czas, a ponad rok po terminie tylko 17 uchwaliło ustawy krajowe.

Postępowanie w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego

W lipcu 2022 roku Komisja Europejska wszczęła postępowanie w sprawie naruszenia przepisów przeciwko 15 państwom członkowskim, wysyłając im uzasadnione opinie. Jest to formalne wezwanie do przestrzegania prawa UE. Dany kraj musi również poinformować Komisję o podjętych środkach, w określonym terminie (zwykle dwa miesiące). Drugi wniosek wysłano we wrześniu 2022 r. do czterech państw członkowskich, w związku z brakiem informacji o tym, jakie czynności podjęto w celu pełnej transpozycji dyrektywy.

Państwa członkowskie skierowane do Trybunału Sprawiedliwości

Osiem państw członkowskich nie udzieliło zadowalających odpowiedzi na formalne wnioski: Niemcy, Luksemburg, Polska, Węgry, Estonia, Włochy, Czechy i Hiszpania. W związku z tym w lutym Komisja Europejska podjęła decyzję o skierowaniu do Trybunału Sprawiedliwości sprawy przeciwko tym państwom w związku z brakiem transpozycji dyrektywy o ochronie sygnalistów oraz brakiem powiadomienia o krajowych środkach transpozycji tej dyrektywy.

Kary finansowe

Jeśli kraj UE nie powiadomi na czas o środkach wdrażających przepisy dyrektywy, Trybunał Sprawiedliwości może zdecydować się na nałożenie kar. Jeżeli sąd uzna, że dane państwo naruszyło prawo UE, władze krajowe muszą podjąć działania w celu wykonania wyroku sądu. Jeśli państwo nadal nie naprawi sytuacji, sprawa przeciwko jemu może zostać ponownie skierowane do Trybunału. Jeżeli państwo zostanie po raz drugi skierowane do Trybunału, mogą zostać nałożone kary finansowe w formie ryczałtu lub dziennej opłaty.

Nowe przepisy dotyczące ochrony sygnalistów

Inne państwo członkowskie, a konkretnie Hiszpania, zatwierdziło nowe przepisy dotyczące ochrony sygnalistów zaledwie jeden dzień po tym, jak sprawę przeciwko niemu skierowano do Trybunału Sprawiedliwości. Wraz z zatwierdzeniem ustawy 2/2023, będą istniały sankcje w wysokości do miliona euro dla tych, którzy podejmują działania odwetowe wobec sygnalistów. Hiszpania stała się 18 krajem, który wdrożył dyrektywę.

Niemcy natomiast odpadły tuż przed metą. Projekt ustawy o ochronie sygnalistów został przyjęty przez Gabinet Federalny w lipcu 2022 roku, a w grudniu zatwierdzony przez Bundestag. Po odrzuceniu przez Radę Federalną ustawa nie może wejść w życie w kwietniu, jak planowano. Argumenty przedstawione w Bundesracie przeciwko projektowi ustawy odzwierciedlają przede wszystkim opinię, że ustawa będzie nadmiernie obciążać małe i średnie przedsiębiorstwa.

Niemiecki projekt ustawy zostanie teraz przekazany do komisji mediacyjnej w celu wprowadzenia poprawek do ustawy i odzwierciedlenia kompromisowego porozumienia.

Więcej o krajowych ustawach o sygnalistach można przeczytać tutaj.

Czy chcesz dowiedzieć się więcej o usłudze zgłaszania nieprawidłowości i bezpiecznych kanałach dla sygnalistów? Przeczytaj więcej o Dyrektywie UE w zakresie ochrony sygnalistów tutaj oraz na stronie Rządowego Centrum Legislacji

Szukasz poufnego kanału do zgłaszania nieprawidłowości? Przeczytaj więcej tutaj.

Czy chciałbyś omówić system whistleblowingu dla swojej firmy? Skontaktuj się z nami lub zarezerwuj bezpłatne demo!